HBO scriptie over optimaal gebruik bezwaarprocedure

[pitroel]

Hallo,

Graag zou ik van de lezers van dit forum feedback ontvangen over het onderwerp wat ik heb gekozen (of eigenlijk nog moet laten goedkeuren)voor de afstudeerscriptie HBO recht.

Als volgt:

Verlichting in bezwaar, over de kunst regelgeving en mogelijkheden in bezwaar op elkaar af te stemmen teneinde een optimaal resultaat te bereiken voor alle partijen.

Strakke regelgeving is noodzakelijk maar in een maatschappij met mensen van diverse komaf en overtuiging lijkt de bezwaarronde bij voorbaat een ongelijke strijd: burgers snappen half niet waar zij mee bezig zijn en overheden staan weinig open voor redelijke argumenten welke in bezwaar naar voren worden gebracht.

Daarom is een omslag nodig, Verlichting zoals de Fransen een paar honderd jaar geleden ontwikkelden: een reactie op het dogmatische autoriteitsgeloof toegepast op de bezwaarronde. Want de bezwaarronde in optima forma kan naar mijn mening een hoop ellende in de kiem smoren. Met veel positieve gevolgen van dien: minder druk op overheden en rechtbanken en dus ook procesvertegenwoordigers en de portomonnaie waaruit deze laatsten betaald worden.

Ik loop stage bij een grote gemeente en ben verantwoordelijk voor de behandeling van bezwaarschriften die zijn ontvangen naar aanleiding besluiten tot spoedeisende bestuursdwang op grond van incorrect aangeboden huisvuil. In de deze periode merk ik dat er veel kwaliteit verloren gaat door houding en opstelling van burger en overheid: de burger is redelijk mondig maar zegt compleet irrelevante dingen. De overheid daarentegen veegt veel redelijke argumenten van tafel zonder deze te onderzoeken. Hierdoor lijkt het bezwaar als instrument ingesneeuwd en teruggebracht tot doorgeefluik naar de rechterlijke macht.

Maar waarom? De bezwaarronde is uitermate geschikt om misverstanden uit de wereld te helpen. Misverstanden over iets zoals aanbieden van huisvuil of het stallen van je fiets dienen niet voor een rechter te komen. een paralegal (i guess like myself) zoals de juridisch medewerker van een gemeente is zeer goed in staat een rechtvaardige beslissing te nemen op basis van alle informatie waar 'ie het mee moet doen.

Natuurlijk vertegenwoordigt de juridisch medewerker de gemeente, maar ik heb de indruk dat in deze vertegenwoordiging slechts 1 waarheid bestaat en dat argumenten in bezwaar bezien worden als leugens.

Dat moet anders but it takes two to tango dus ook de burger kan aangesproken op z'n verantwoordelijkheid een deugdelijk bezwaar in te dienen. Een kleine aanvulling op de geachte wetskennis: de burger wordt voortaan geacht deugdelijk bezwaar te kunnen maken.


Goed, dat omvat het wel zo'n beetje. Dit idee is drie dagen oud en ben zeer benieuwd naar de reacties van lezers alhier.

Bedankt
Roel
[/i]

[tikSimone]

Interessant onderwerp!!!! Dit mede met in het hoofd dat de overheid strafrechtelijke bevoegdheden steeds meer richting bestuursrecht verschuift.

Het lijkt me wél een heel veelomvattend onderwerp ook, mede vanwege de praktische uitwerking van aanbevelingen/ideeën (hoe moet er bijvoorbeeld voor worden zorggedragen dat iedereen een "goed"/relevant bezwaarschrift indient?). Of een vraag als: moet je om het doel te bereiken niet al vóór de bezwaarfase aan het werk?

Nu ja, dat waren zo wat eerste gedachtes daarover.
_________________
Nait soez'n, moar doun!

[cia76]

[tikSimone]

@cia: Denk aan de opmars van de bestuurlijke boete of uitbreiding van administratieve handhavingsvormen. Concreet voorbeeld WAHV.
Denk aan projecten als het Rotterdamse Alijda-project, waarbij één feit aanleiding vormt tot een hele vervolgreeks, waarbij actief gespeurd wordt naar alles rond deze persoon.
Of het wetsvoorstel Bestuurlijke maatregelen nationale veiligheid.

[StevenK]

[cia76]

[tikSimone]

[pitroel]

Allen dank!

@stevenk:
Het vertalen naar juridische standpunten is niet waar het om gaat. Dit doet een bestuursorgaan inderdaad en dat is af en toe goed zoeken. Moet men dan een advocaat in gaan schakelen voor bezwaar? Het gaat erom dat overheden, met name gemeenten zorgvuldiger omgaan met de spoedeisende besuursdwang en met de verhalen die de burger aandraagt in bezwaar. Er is een hoop winst te boeken op alle fronten zodra burger en gemeente beter op de hoogte zijn van beider gedragingen en de gevolgen daaarvan. Een bestuurlijke boete is prima (you need someone on that wall) zodra iemand moedwillig de regels aan z'n laars lapt. Maar dat is bijna een gulden regel: de burger heeft de regels aan z'n laars gelapt en daarom krijgt 'ie de beschikking. Ok en tot daar aan toe want als 'ie echt onschuldig is trekt 'ie dat wel recht in bezwaar. Niet dus. Dat is een heersende gedachte bij de grote gemeente waar ik stage loop en dat is geen rechtvaardige manier van doen. Natuurlijk is de gemeente een van de twee partijen en de winst gaat er maar naar 1, maar in dergelijke gevallen kunnen gemeenten meer aan waarheidsvinding denken dan aan winst maken.

@CIA76:
Of wetenschappelijk onderzoek gedaan door mij mijzelf hiertoe kwalificeert laat ik in het midden. Maar wanneer je 200 bezwaarschriften per maand af kunt doen volgens geldend ritueel dan verkrijg je een inzicht in kwaliteit van beide zijden. Op basis hiervan zeg ik: dit kan anders, menselijker welhaast. Natuurlijk is een jurist in bezwaar geen mens maar een middel. Maar een burger blijft mens in z'n burgerkloffie en is, ondanks z'n geachte wetskennis, geen jurist. Ik zou graag een blinde en een dove de tango willen leren dansen, daar gaat een gedegen voorbereiding aan vooraf, dient een aantal keer gerepeteerd en zorgt uiteindelijk voor de perfecte uitvoering.

@tiksimone:
Het leek mij al een veelomvattend onderwerp maar dat mag de pret niet drukken. Men wordt geacht groot te denken in dit kleine land en op deze schaal zou ik het graag aanpakken. Je hebt helemaal gelijk wanneer je je afvraagt of er niet voor de bezwaarronde aan het werk gegaan moet. Absoluut. Maar ook verbeterde samenwerking tussen burger en gemeente door (o.a.) kennisvergroting heeft een positieve invloed op dit onderwerp.

@allen:
Het onderwerp is ingeleverd ter goedkeuring maar de behandelaar heeft zich per vandaag ziekgemeld dus goedkeuring kan nog even duren.
Graag commentaar op reacties hierboven, ik ben erg blij met jullie reacties so keep 'em coming!

Zo nu een tentamen verzekeringsrecht...

[cia76]

[pitroel]

Ja. Niet alleen voor de simpele burger maar voor iedereen, een vierde jaars HBO rechtstudent fabriceert ook niet per definitie een foutloos bezwaar. En het gaat niet alleen om bezwaar, maar ook wat je kan doen om bezwaar te voorkomen, iets wat misschien meer gespitst is op de 'minder ontwikkelde' burger.

Maar ook de overheid wordt niet ontzien! Grappig, want de simpele burger zoals je wellicht voor ogen hebt werkt in ieder geval in mijn grote gemeente als toezichthouder/handhaver. En ondanks dat zij een hoop goed werk doen slaan zij vooral nog vaak de plank mis in de uitvoering van hun bevoegdheden, met name de handhavingskant.

Dus ja, als simpel staat voor 'gelieve updaten' dan is de leidraad weggelegd voor de simpele burger. Welke vorm dit krijgt weet ik nog niet, maar een landelijke campagne op televisie zou wel erg cool zijn.

[mr. NN]

Bezwaar is dé gelegenheid om een bepaald besluti nog eens te heroverwegen. Punt is inderdaad dat de burger vaak onvoldoende kennis heeft om een goed bezwaarschrift op te stellen en op een hoorzitting niet in staat om zijn punt onder de aandacht te brengen.

Uitgangspunt in de bestuursrechtelijke rechtsgang is dat het open en eenvoudig moet zijn. Daarom is er ook geen verplichte procesvertegenwoordiging. Echter je zou je de vraag kunnen stellen in hoeverre die burger een gelijke is ten opzichte van dat machtige bestuursorgaan met wel voldoende (juridische) kennis in huis.

Misschien aardig om hier ook eens naar te kijken? Ik denk dat je begint met een bestuurs(proces)rechtelijk handboek (bijvoorbeeld Damen e.a., Bestuursrecht 2) je wel een idee krijg hoe je dit interessantee, maar nog brede onderwerp zou kunnen concretiseren.

[JSO]

Het enige echt doeltreffende middel is het toekennen van gratis rechtsbijstand in de bezwaarschriftenfase.
Dat betekent naast de hoge kosten voor de gemeenschap ook nog verdergaande juridificering die we (de Awb) eigelijk niet willen en nog minder begrip bij/van de burger (het komt dan bijna helemaal buiten zijn begripshorizon).
In veel gevallen kan je ook zeggen dat het schieten met een kanon op een mug is èn dat er veel collateral damage ontstaat

Jack.

[pitroel]

@NN:
De vraag of heb ik mij ook al gesteld, en op grond van de bezwaren die ik heb behandeld kan ik er ook wel antwoord op geven. De burger is dat niet. En dat komt niet per defintie door de juridische macht van het bestuursorgaan maar wordt ook gevoed door het gevoerd beleid (wat uiteraard ook machtsuitoefening is). Ook een geschoold figuur kan boos en verbijsterd reageren op een moment 'ie voor de derde keer een beschikking ontvangt voor verkeerd aanbieden van huisvuil terwijl z'n straat is opengebroken en de gemeentelijke toelichting valt op de mat na de derde beschikking. Zomaar even een voorbeeld die onnodige belasting veroorzaken voor een aantal partijen die de energie beter kunnen steken in iets anders:

1 beschikking wordt onnodig uitgeschreven
2 er gaat onnodig een apparaat draaien ter verwerking.
3 er zit een team juristen te klaar om het bezwaar te behandelen (= afwijzen).
4 bezwaar wordt ongegrond en de rechter wordt er vervolgens mee belast.

Mag het wat kosten? een bestuurdwangetje kost de burger € 50,- maar de totale kosten voor het uitschrijven van een spoedeisende bestuursdwang naar aanleidng van het incorrect aanbieden van huisvuil liggen vele malen hoger.

Sommige rechters zeggen al: huisvuil? Ga toch fietsen! Begrijpelijk en een teken dat er iets mis in de wijze waarop men nu de burger tegemoet treedt, haar aanspreekt op verantwoordelijkheden en haar vervolgens laat verzuipen.

Ik ga dat boek regelen, bedankt voor de suggestie!

@jack:
Gratis of niet, gratis is het niet. Collateral damage des te meer! Je opmerking sluit perfect aan bij mijn idee: op dit moment is juridische rechtsbijstand wellicht de enige effectieve manier. Je kan je ook afvragen hoe het zover heeft kunnen komen dat men met een kanon op een mug schiet en of dit nog wel omhelst wat men voor ogen stond toen men de bevoegdheden toegeschoven kreeg. Dat de maatschappij juridiseert is niet te stoppen maar equality of arms houdt ook in dat de leek een bruikbare handleiding krijgt bij z'n geweer en op termijn ermee leert omgaan zodat de handleiding niet meer nodig is.

[JSO]

De opmerkingen "hoe heeft het zover kunnen komen" en "equality of arms" gaan eraan voorbij dat het toekennen van het recht van bezwaar tegen overheidsbesluiten dient om het voor de burger mogelijk te maken dat hij zich op een eenvoudige manier tegen een overheidsbesluit zou kunnen verzetten, hoewel het overheidsbesluit zelf echter vrijwel nooit eenvoudig is, in welk soort Jip en Janneke-taal het ook is gesteld. Immers ligt de basis voor het besluit in de regelgeving en dat is vrijwel altijd een tamelijk complexe zaak. Van equality of arms is dan ook geen sprake, want gaat het in wezen om "burger" tegen "regelgeving", waarbij we moeten lezen "ongeschoolde burger" of "ondeskundige burger". Compensatie biedt het voorschrift dat op de overheid de plicht rust ook het meest knullige bezwaarschrift op de meest serieuze wijze te behandelen, althans dat is de geest van de Awb. Niemand heeft ooit gemeend dat dit middel elk tegen (het systeem van) overheidsbesluiten gericht ongenoegen van burgers zou kunnen wegnemen en equality of arms is evenmin beoogd. Het is al een hele winst dat het recht van bezwaar bij een aanzienlijk deel van de meningsverschillen verdere escalatie voorkomt waardoor de arms-fase niet hoeft te worden ingegaan.