Rechten op 'eigen gemaakt' programma

[staplerx]

Graag zou ik over het onderstaande jullie mening en advies horen.

Via een uitzendbureau werk ik samen met een collgega (tevens uitzendkracht) voor een bedrijf. Wij zijn hier aan het werk om regulier een bepaalde brievenoutput te genereren. Om een en ander te automatiseren hebben wij op eigen inzicht een database ontwikkeld. Deze is gemaakt in Access (microsoft).Hoewel het een 'geavanceerde' tool betreft is het dus gemaakt met een reeds bestaand programma.
De functies die de database nu bezit overstijgen de taak die wij uitvoeren op papier met als gevolg een grote bedrijfsmatige afhankelijkheid. Een en ander heeft zich zo ontwikkeld in de loop der tijd maar hier is nooit op aangestuurd.
Ook is nooit expliciet gevraagd en op papier gezet een database te ontwikkelen. De ontwikkeling van de database zelf heeft veelal in de avonduren, buiten werktijd plaatstgevonden.

De vraag is in hoeverre het bedrijf beroep kan doen op het claimen van de database, ook wanneer onze opdracht eindigt. Kunnen wij een beroep op het doen op het eigendom/auteursrecht.

Ik heb uiteraard enig zoekwerk verricht omtrent deze materie maar heb geen bevredigend antwoord kunnen vinden voor deze specifieke situatie, gezien het gebruik van reeds bestaande situatie (Access) en het schemergebied van de opdracht (verwachtingen, afhankelijkheid en geen concrete opdrachtbeschrijving).

Alvast hartelijk dank voor jullie gewaardeerde reacties!

[Suijkerbuijk]

Hier zijn juridisch twee vragen te beantwoorden:
- rust er op de tool een auteursrecht?
- zo ja, is dit in handen van jullie of van de opdrachtgever?

Om met de eerste vraag te beginnen: een auteursrecht heb je alleen als de tool als een zelfstandig werk kan worden aangemerkt. Aangezien wordt aangegeven dat het eigenlijk een invulling is van een tool die al tot de software behoorde, is er reden om hier aan te twijfelen. Tevens noem je het een database, maar de gegevens die in deze database staan behoren aan de opdrachtgever (ik neem aan dat dit client en adresgegevens e.d. zijn). Er kunnen nog al wat argumenten tegen het bestaan van een auteursrecht op deze tool worden ingebracht.

De tweede vraag: mocht er wel sprake zijn van een zelfstandig werk, dan heb je in beginsel het auteursrecht hierop. In beginsel, want er bestaan uitzonderingen op. Als je als onderdeel van je werkzaamheden in dienst van een ander auteursrechtelijke werkzaamheden verricht, dan heeft de werkgever hier het auteursrecht op. In dit geval zou dat het uitzendbureau zijn, die mogelijk in de voorwaarden heeft opgenomen dat het auteursrecht bij de opdrachtgever komt te liggen.
Je geeft echter aan dat de tool niet direct in opdracht is vervaardigd, en grotendeels buiten diensttijd. De uitzondering lijkt me dan ook niet van toepassing, zodat het auteursrecht volgens de hoofdregel bij jullie ligt.

Natuurlijk wil je dan weten wat je er feitelijk mee kan.
Kan jullie opdrachtgever jullie verbieden om dezelfde tool bij een nieuwe opdrachtgever ook te gaan gebruiken? Waarschijnlijk niet, omdat het niet als een zelfstandig werk is aan te merken.
Kunnen jullie de opdrachtgever om een vergoeding voor het door jullie geleverde werk verzoeken? Waarschijnlijk niet. Als het al een zelfstandig werk is, dan is het door jullie al aan hem geleverd (en feitelijk een licentie gegeven voor gebruik), zonder dat hier voorafgaand afspraken over zijn gemaakt.
Kunnen jullie de tool ook zelfstandig aan de man gaan brengen bij anderen? Zelfde verhaal als bij gebruik andere opdrachtgevers. Daar komt nog bij of de tool op zichzelf wel marktwaarde heeft, aangezien die alleen bij gebruik van Access kan worden toegepast.

[staplerx]

Hartelijk dank voor de snelle en uitgebreide reactie.
Dit heeft een hoop verheldering gebracht hoewel het een lastige kwestie is.
Wat betreft het gebruik, zijn wij de enige die gebruik maken van de database. De output gaat echter wel het bedrijf rond.
Wat ik graag nog zou weten is of het bedrijf een claim kan leggen op de database. Het 'rommelt' hier en daar en wij krijgen sterk de indruk dat het binnenkort 'bedankt voor bewezen diensten, hier met dat ding en tot ziens' is.
Deze situatie willen we voorkomen. Zelf denken we redelijk sterk te staan in het 'meenemen' van de database dan wel de SHIFT+DEL combinatie te gebruiken maar zijn hier niet zeker van. Bovenstaande houdt in dat we bij het beëindigen van de opdracht willen voorkomen dat het bedrijf onze database behoudt (het gaat niet om het elders gebruiken). Kan het bedrijf toch aanspraak maken op onze tool?

[bona fides]

Als ik het goed lees heeft de ontwikkeling van de tool in ieder geval voor een deel wel tijdens werktijd plaatsgevonden, en met behulp van door de werkgever ter beschikking gestelde apparatuur. Het is denk ik te vergelijken met een systeembeheerder die voor de uitvoering van zijn taak een aantal scripts heeft geschreven, toevallig deels in eigen tijd.

Ik denk dat op de tool best auteursrecht kan rusten, maar dat het bij de werkgever ligt...
Van belang kan misschien nog zijn of het voor de hand lag om de taak te automatiseren.

Shift+DEL lijkt me onverstandig.

[StevenK]

Shift-DEL is meer dan overstandig, het is absoluut in strijd met 6:2 / 6:248 en de bepalingen omtrent goed werknemerschap.

Voor de rest ben ik het met BF eens: deels ontwikkeld onder werktijd, op systemen van de opdrachtgever, door een werknemer, dus ligt het auteursrecht bij de werkgever (uitzendbureau), die dat eventueel bij voorbaat al doorgeleverd kan hebben aan de inlener.

[staplerx]

Bedankt wederom. Ik zal deze raad ter harte nemen en die combinatie dan ook niet gebruiken voor de tool. Een en ander is zo een stuk duidelijker geworden.

[lexine]

[staplerx]

Inmiddels lijkt de lucht wat geklaard maar er wordt nog driftig gevist etc.
Een en ander moet ik misschien nog verduidelijken.
Ik begrijp dat de klantgegevens/data etc het bedrijf toebehoren. Waar het hier echter om te doen is 'slechts' DE SCHILwelke als rekenunit fungeerd.
Zie het als bijvoorbeeld een onderliggende situatie.
Voor een zonnebankstudie is het de bedoeling geweest om wat betere grip/zicht te krijgen op de klantengroep. Het is de bedoeling dat klanten regulier een uitnodiging ontvangen. In dit geval is hiervoor een database ontwikkeld welke met vaste parameters bijv. elke zoveelste week na zijn laatste bezoek een uitnodiging + kortingsbon te sturen. Om een en ander te automatiseren (dit had via een excelbestandje ook gekund) is gebruik gemaakt van een database welke naast de uitnodigingen ook van alles monitoort en management informatie levert. Mede productafname etc. Als gevolg hiervan stelt het bedrijf zich afhankelijk van de output van gegevens.
Wanneer de opdracht is geweest het versturen van uitnodigingen maar in de vrije tijd op eigen pc's op de zolderkamer hiervoor een geavanceerde tool is gemaakt in Microsoft Access, kan de werkgever/uitzendbureau dan beroep doen op de schil (de rekenunit op zich) wanneer wij dit niet zouden willen omdat hier geen expliciete afspraken over zijn gemaakt(opdracht voor gegeven), alles (parameters) ontworpen is op eigen inzicht.
Het gaat hier ook niet om het vragen om een vergoeding voor uren, oplevering etc. Puur om de aanspraak op de schil. Ik hoop dat dit wat meer duidelijkheid schept. Welllicht werpt dit ook een ander licht op de situatie maar dat wil ik aan de kenners over laten. Er zitten elke keer punten bij waar wij zelf nog niet aan gedacht hebben (voor de hand liggend om te automatiseren etc)?

Wat betreft het 'vervelend' doen zal dat alleen gebeuren wanneer hier echt reden toe is. Het is op zich niet de bedoeling dat we alles voor ons zelf willen houden alleen gaat het ons te ver dat er nu wat kapers op de kust zijn welke blijk geven te willen scoren met ons apparaat.

Nb. Bovenstaand verhaal berust niet op waarheid maar geeft een soortgelijke sitatie aan (dit om privacy)

[bona fides]

[tikSimone]

Staplerx, wat is voor jullie nu precies de reden deze tool niet bij het bedrijf te laten? Je schrijft dat in een van je posts. Gemakshalve haal ik dat hieronder maar even aan:

[Suijkerbuijk]

[tikSimone]

[quote="SuijkerbuijkMisbruik van bevoegdheid, Simone? Ik denk het niet, een vergoeding wensen voor het gebruik van een auteursrechtelijk werk lijkt me een gerechtvaardigd belang.[/quote]

Dat is het ook wel, maar wanneer de belangen tegen elkaar af worden gewogen, dan zou je misschien daar op kunnen uitkomen. Ik zat een beetje in de lijn van het amotie-arrest te denken, snap je? Met in het achterhoofd hetgeen ook al door Bona Fides is verwoord.
_________________
Nait soez'n, moar doun!

[Rikusu]

Volgens mij wordt auteursrecht slechts overgedragen wanneer dat expliciet in de overeenkomst wordt gesteld en zelfs dan kan het zijn dat het nog niet voldoende is een dergelijk beding in een overeenkomst op te nemen, zeker niet wanneer het geen onderdeel uitmaakt van de normale bedrijfsvoering. Aangezien hier duidelijk sprake is van een idee van de werknemer zelf die dat heeft ontwikkeld maar van wie dat niet verwacht hoefde te worden voor de normale uitoefening van zijn taak noch hieromtrent afspraken heeft gemaakt, ligt het auteursrecht van de tool, volgens mij, bij hem.

Wat betreft het feit dat het in Access is gemaakt, ik -denk- dat dit geen belemmering is. Tegenwoordig bestaan vele programma's om functies te ontwikkelen. Bijna niemand programmeert nog in assembly. De functies die hij heeft gebouwd, zal aan te merken zijn als programmering en de 'Access uitbreiding', zoals dit genoemd kan worden misschien, derhalve als software. Ik denk dat je een goede kans maakt je tool mee naar huis te nemen en niet bij de werkgever achter te laten.