Vrij van recht en niet vrij van recht

[Marco S]

Vrouw, ongehuwd en geen kinderen, komt te overlijden en heeft een testament. In dit testament benoemd zij een tiental erfgenamen, tezamen voor gelijke delen. Daarnaast zijn er in het testament 2 legaten gemaakt, vrij van rechten en kosten, aan 2 personen die tevens erfgenaam zijn. Hoe verloopt nu het successierecht? Immers, voor de berekening van de belasting die is verschuldigd over de legaten mag ik de vrijstelling gebruiken. Echter, dan kan ik hem niet nog een keer gebruiken voor de berekening van het successierecht over het erfdeel van diezelfde persoon.

Iemand een idee?
_________________
Waarvan akte!

[Flash]

De vrijstelling kan inderdaad maar één keer gebruikt worden. Je hebt ook een vrijstelling ten aanzien van hetgeen je uit een nalatenschap verkrijgt. Of dit als zijnde erfgenaam of als zijnde legataris is, is niet relevant.

Je kunt je overigens ook afvragen of het legaat volledig in stand blijft. Stel dat alle tien de erfgenamen de nalatenschap zuiver aanvaarden. Dan ontstaat er geen afscheiden vermogen (zoals bij de ben. aanvaarding het geval is) en krijgt de legataris voor één tiende deel van het legaat op zichzelf. Zou dit deel niet door middel van vermenging teniet gaan?

Voor het overige gooi je de beide verkrijgingen op één hoop, trek je de vrijstelling er vanaf en laat het tarief erop los. Dat er sprake is van vrij van rechten en kosten, is in deze alleen relevant dat de kosten voor rekening van de erfgenamen zijn (en dus voor 2/10 deel voor dezelfde personen als de legatarissen en voor 8/10de deel voor de overige erfgenamen).
_________________
Liefde in twee verschillende werelden,
maar in beide ongelooflijk krachtig.
Deze liefde is pas ontstaan,
maar nu al voor eeuwig prachtig....

[Marco S]

[erik-m]

Ik probeerde net een uitwerking in excel te plakken maar dat behoefde zoveel opmaak-correctie om het leesbaar te maken dat ik het maar niet heb gedaan.

Op internet zijn rekenprogramma's te vinden, maar ik heb er nog geen gevonden die in elke situatie het juiste antwoord geeft. Ik begrijp heel goed waarom jij twee legaten in je opgave hebt gezet. Wanneer die twee nog verschillend van grootte zouden zijn dan maakt dat de berekening meteen nog veel complexer. En als je als extra moeilijkheid voor een erfgenaam nog een vruchtgebruik met renteverplichting in zou stoppen, moet je echt een volwaardig programma hebben om de berekening te kunnen maken. In mijn onderstaande antwoord ga ik uit van gelijke legaten.

Ik neem aan dat de standaard VVR-berekening bekend is. Het venijn in je voorbeeld zit in het feit dat het erfdeel van diegene met het legaat VVR steeds kleiner wordt naar mate zijn secundaire verkrijging toeneemt. Daarnaast wordt zijn erdeel kleiner door het secundaire recht van de ander die een legaat krijgt. Er is dan tussen elke stap van de VVR-berekening een tussenstap nodig die er voor zorgt dat met inbegrip van de in de voorgaande stap berekende secundaire verkrijgingen een lager erfdeel wordt berekend. Als je die vermindering van het erfdeel meeneemt in de volgende stap van de VVR-berekening dan kom je er vanzelf. Als uitgangpunt neem je gewoon gewoon de breuk bij de erfstelling x (het saldo nalatenschap verminderd met de netto legaten). Als legaat neem je gewoon het netto legaat. Niet vergeten bij elke stap het verschuldigde recht om te slaan naar de verhouding (legaat + secundaire verkrijging) gedeeld door totale verkrijging. Hoe meer stappen je maakt, des te zuiverder wordt je berekening.

Als controle kun je na afloop de verhouding berekenen tussen (netto legaat + secundaire verkrijging) gedeeld door de totale verkrijging. Zet deze verhouding af tegen de vrijstelling en je hebt het gedeelte van de vrijstelling dat aan het legaat wordt toegekend. Bereken dan opnieuw het recht over enkel het legaat inclusief secundaire verkrijging, rekening houdend met de verminderde vrijstelling. Het alsdan berekende recht zal gelijk zijn aan aan de secundaire verkrijging.

Niet verbaasd zijn als je van de Belastingdienst een afwijkende berekening berekening te zien zou krijgen bij een aanslag. De door de Belastingdienst gehanteerde berekening is rekenkundig zeer grof. Er worden geen tussenstappen gemaakt en enkel na de laatste stap van de VVR-berekening wordt een omslag gemaakt.

Mocht je behoefte hebben aan een excel-sheet met daarop een voorbeeldberekening kan ik je die doen toekomen.