Hoofdelijke aansprakelijkheid echtgenote voor schulden

[Aziz]

gewist

[MartenKok]

Beste Aziz,

Bij de beantwoording van je vraag neem ik even gemakshalve aan dat je ouders in gemeenschap van goederen (dus naar Nederlands recht) getrouwd zijn, maar dat kan natuurlijk best anders zijn, bijv. als er internationale aspecten aan het huwelijk zitten, bijv. qua nationaliteit van je ouders en/of qua plaats van de huwelijksvoltrekking. Als dat zo is hoor ik dat wel even, omdat de beantwoording dan ingewikkelder wordt. Bij de beantwoording van jouw vraag neem ik nu gemakshalve even aan dat voor je beide ouders Nederlands recht van toepassing is op hun huwelijksvermogensregime en dat ze dus in gemeenschap van goederen zijn gehuwd zonder dat zij huwelijkse voorwaarden hebben gemaakt via de notaris.

Het door jou aangehaalde artikel betreft de vraag naar de aansprakelijkheid. Je moet aansprakelijkheid, draagkracht en verhaalsrechten goed van elkaar onderscheiden, maar jouw vraag heeft ook daar eigenlijk niet zoveel mee te maken.

Het gaat in de vraag om de interne verhouding.

Je moet je dan eerst afvragen wat er in de gemeenschap valt. Zie art. 1:94 BW:

1.De gemeenschap omvat, wat haar baten betreft, alle tegenwoordige en toekomstige goederen der echtgenoten, met uitzondering van goederen ten aanzien waarvan bij uiterste wilsbeschikking van de erflater of bij de gift is bepaald dat zij buiten de gemeenschap vallen, en met uitzondering van het vruchtgebruik, bedoeld in afdeling 2 van titel 3 van Boek 4.
2. Zij omvat, wat haar lasten betreft, alle schulden van ieder der echtgenoten.

De uitzondering van lid 3, dat verknochte schulden soms niet in de gemeenschap vallen wordt vrijwel nooit aangenomen.

In principe moeten je ouders de schuld dus delen, zie art. 1:100 BW, maar er is misschien wel wat te bedenken.

1e) Ik zou nieuwsgierig zijn naar wat je vader met het geleende geld heeft gedaan. Wat heeft hij ervan gekocht? De gekochte zaken vallen ook in de gemeenschap van goederen en moeten dus ook verdeeld. Als je vader opzettelijk goederen kwijtmaakt of verzwijgt (en je moeder kan dat bewijzen) dan verbeurt je vader die verzwegen goederen aan je moeder zonder verdere verrekening. Moeilijk te bewijzen dit, maar er mee schermen zorgt er vaak voor dat de andere partij met een redelijk nette opgave komt omdat hij geen risico wil lopen het goed te verbeuren aan de ex.

2e) Eventueel kun je dit nog afdwingen met een beroep op artikel 1:98 BW: je ouders moeten elkaar informeren over de stand van de gemeenschap en over het gevoerde bestuur.

3e) Dan is er nog art. 1:164 BW
1. Indien een tussen de echtgenoten bestaande gemeenschap van goederen door één van hen is benadeeld doordat hij na de aanvang van het geding of binnen zes maanden daarvóór lichtvaardig schulden heeft gemaakt, goederen der gemeenschap heeft verspild, of rechtshandelingen als bedoeld in artikel 88 van dit boek zonder de vereiste toestemming of machtiging heeft verricht, is hij gehouden na de inschrijving van de beschikking waarbij de echtscheiding is uitgesproken, de aangerichte schade aan de gemeenschap te vergoeden.
2. Een op het vorige lid gegronde rechtsvordering kan niet later worden ingesteld dan drie jaren na de inschrijving van de beschikking.

Ik hoop je hiermee een klein beetje op weg te hebben geholpen. Het zijn maar een paar handvaten en je moet echt even iets meer van de casus weten om een goed advies te kunnen geven.
Succes. Marten Kok. Advocaat.

[Aziz]

gewist

[MartenKok]

Beste Aziz,

Nog even over de gemeenschap van goederen: hoe weet je zeker, dat je ouders in gemeenschap van goederen gehuwd zijn. Dat kan best, maar het feit dat je moeder Nederlandse is en je vader Marokkaans kan ook iets anders tot gevolg hebben. Om dit te kunnen beoordelen moet je onder meer weten: hoe zat het met de nationaliteiten ttv het huwelijk. Had je vader toen 1 (Marokk) of 2 (ook NL) nationaliteit(en). Hebben je ouders een rechtskeuze gemaakt voor Nederlands recht bij de huwelijksvoltrekking (dus een expliciete keus voor NL recht). In welk land zijn ze gehuwd. Waar woonden je ouders toen (1e huwelijksdomicilie)? Ik heb de Verdragen nu niet helemaal paraat, maar het zal met name gaan om het Haags Huwelijksvermogensverdrag en er zijn ook relevante uitspraken van de HR.

Stel dat er inderdaad gemeenschap van goederen is, dan zal alles wat aantoonbaar door hem van het geleende geld is aangekocht in de gemeenschap van goederen vallen. Dus ook een eventueel huis in zijn land van herkomst. Ik zou met name bijzonder geinteresseerd zijn in dat huis: een huis is meestal een goede investering die in waarde toeneemt. Als je dat huis kunt achterhalen krijg je misschien zelfs wel een tonnetje terug.
Als hij aan zijn ex heeft betaald uit het geleende geld, dan vraag ik mij af of je daar veel mee kunt. Is het benadeling van de gemeenschap als iemand zijn ex een redelijk bedrag betaalt voor levensonderhoud of voor iets anders? Daar zou je dan meer informatie over moeten hebben.

De vraag, of je moeder je vader al dan niet heeft mishandeld, maakt voor jouw vragen (die betrekking hebben op de omvang en de verdeling van de gemeenschap van goederen) verder niet uit. Waarschijnlijk is het voor je moeder wel een van de redenen geweest voor de echtscheiding en dat is begrijpelijk, maar er kunnen natuurlijk ook nog vele andere redenen zijn.

De vraag, of de geleende gelden zijn aangegaan voor de gewone gang van de huishouding, maakt in deze kwestie geen verschil. Die vraag gaat namelijk alleen om de aansprakelijkheid. Bijvoorbeeld: Kan Scheer & Foppen voor een verkochte maar niet betaalde koelkast je beide ouders aansprakelijk stellen of alleen degene die de bestelling heeft gedaan? Kan een reisorganisatie voor een te laat geannuleerde reis alleen degene die heeft geannuleerd aanspreken, of je beide ouders? Dat hangt af van de vraag, of de betrefffende uitgaven in hun gezin kunnen worden gezien als kosten ten behoeve van de gewone gang van de huishouding en dat verschilt per gezin. De vraag, op wiens vermogen de schulden kunnen worden verhaald is weer een andere. Meestal kunnen ook aansprakelijkheden waarvoor je moeder niet extern aansprakelijk is op het gemeenschapsvermogen worden verhaald.

Levert de schuld van je vader een per saldo negatieve gemeenschap op of valt het mee?

Succes, ik hoop dat je met de gegeven informatie iets kunt.

Gr. Marten Kok.

[Aziz]

gewist

[Hanifa]

Ik weet niet of het iets toevoegd maar ik weet dat (in ieder geval hier in Nederland) heel veel informatie van huizen bewaard wordt, en lang ook. Ik weet niet precies hoe lang maar ik heb ooit wel iets opgevraagd dat meer dan vijf jaar geleden was.

Als jij dus stukken kunt bemachtigen (of jouw moeder) zoals notariele akte en dergelijke dan ben je al een heel eind. Of het in dat land ook zo werkt weet ik niet maar hier kun je met een telefoontje de stukken opvragen. Legitimatie en dergelijke is niet nodig, het werd bij mij gewoon naar mijn huisadres gestuurd.

Succes!